Δευτέρα 5 Μαρτίου 2018

Σαν σήμερα: Πέθανε ο Ιωσήφ Στάλιν - Ο άνθρωπος που κυβέρνησε την κομμουνιστική ΕΣΣΔ για 29 χρόνια


Αγαπήθηκε από λίγους και μισήθηκε από πολλούς. Για τους πρώτους ήταν ο ηγέτης, αυτός που έκανε ...
μεγάλο ένα κομμουνιστικό κράτος. 





Για τους περισσότερους, ήταν ένας απολυταρχικός δυνάστης, που δεν έχει καμία διαφορά από άλλους δικτάτορες. Συνέβαλε στην ήττα του Χίτλερ, στον «Ψυχρό Πόλεμο» και στο σοβιετικό ολοκληρωτισμό. Με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες μορφές του 20ου αιώνα.

Γεννήθηκε το 1879 στο Γκόρι της Γεωργίας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ιωσήφ Βισαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι. Ο πατέρας του ήταν τσαγκάρης, ενώ η μητέρα του ήταν πλύστρα σε διάφορα σπίτια. Το εισόδημα της οικογένειάς του ήταν μηδαμινό.

Σαν μαθητής διέπρεψε με την εξυπνάδα του και την επιμέλειά του. Η μητέρα του ήθελε να τον κάνει ιερέα και το 1888 γράφτηκε στην εκκλησιαστική σχολή της πόλης, όπου έμαθε Ρωσικά. Όταν έγινε 15 είχε έρθει η ώρα να αμφισβητήσει τα πάντα. Διάβαζε Δαρβίνο και Τσερνισέφσκι. Η σχολή αποφάσισε να τον διώξει.


Όταν ο Τσάρος έπεσε, ήταν ήδη μέλος των ηγετών των Μπολσεβίκων. Μπορεί να πει κανείς ότι ήταν τρίτος στην επιρροή που ασκούσε στον κόσμο, πίσω από τον Λένιν και τον Τρότσκι. Μετά την επανάσταση θα γίνει μέλος του υπουργικού συμβουλίου και γίνεται και επίσημα ο «τρίτος άνθρωπος» της Ρωσίας.


Το 1919 θα παντρευτεί για δεύτερη φορά και αποκτήσει δυο παιδιά. Το 1922 θα γίνει γενικός γραμματέας της κεντρικής επιτροπής του κόμματος. Ο Λένιν πήρε χαμπάρι τις μεθόδους του και τον έκρινε ακατάλληλο για διάδοχό του. Όμως μετά τον θάνατο του, ο Στάλιν κατάφερε να κερδίσει τους ανταγωνιστές του και να πάρει την ηγεσία. Και τότε άρχισε η εξόντωση των επικριτών του, εκείνων δηλαδή που τον κατηγορούσαν για δικτάτορα. Μεταξύ τους ήταν και ο Λέον Τρότσκι.

Από το 1928, ήταν ο απόλυτος μονάρχης μιας αχανούς χώρας. Όσοι τον αμφισβητούσαν ή εξαφανίζονταν ή σκοτώνονταν. Ακόμα και η κόρη του που το 1967 αυτομόλησε στις ΗΠΑ, αναφέρει πως εκτός από τις εκτελέσεις ανθρώπων, ο πατέρας της οδήγησε και την μητέρα της στην αυτοκτονία.


Τα χρόνια της εξουσίας του αρνήθηκε τον «Διεθνισμό» του Τρότσκι και υιοθέτησε το δόγμα «Σοσιαλισμός σε μια χώρα». Απέρριψε τα στοιχεία ελεύθερης αγοράς που είχε εισάγει στην οικονομία ο Λένιν και προχώρησε στην βίαιη εκβιομηχάνιση της χώρας. Σε όσους δεν άρεσαν οι πρακτικές του συλλαμβάνονταν, εκτελούνταν ή στέλνονταν στα «γκούλαγκ», τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στην παγωμένη Σιβηρία, απ’ όπου και αν κατάφερνες να αποδράσεις, θα πέθαινες μέσα σε λίγες μέρες ή ώρες.

Ωστόσο, η εκβιομηχάνιση της χώρας και μάλιστα σε λιγότερο από μια δεκαετία, ήταν δικό του έργο. Μετά από λίγο ήρθε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Στην αρχή υπογράφει σύμφωνο μη επιθέσεως με τον Χίτλερ. Όμως αυτό του έδωσε χρόνο να προετοιμαστεί στρατιωτικά. Δεν έκανε τίποτα στην τύχη ο Στάλιν. Τάχθηκε με το πλευρό των συμμάχων. Οι Γερμανοί εισέβαλλαν στην ΕΣΣΔ, αλλά ο «κόκκινος στρατός» του, με σύμμαχο το κρύο, κατάφερε να τους αναχαιτίσει και να βρεθεί στο κατόπι τους, με σκοπό να φτάσει πρώτος στο Βερολίνο.

Όταν συναντήθηκε με τον Τσόρτσιλ και τον Ρούσβελτ στην Γιάλτα για να μοιράσουν τις ζώνες επιρροής στην Ευρώπη, οι δυο ηγέτες της Μεγάλης Βρετανίας και των ΗΠΑ διέκριναν μεν ένα αδίστακτο άνθρωπο, που όμως ήταν πανέξυπνος, με μια σπάνια διπλωματική δεινότητα.

Μετά τον πόλεμο, οι υπήκοοί του αυξήθηκαν κατά 100 εκατομμύρια. Αλλά η διαλλακτική του στάση απέναντι στους συμμάχους έδωσε την θέση της στον «Ψυχρό Πόλεμο». Ο Στάλιν γνώριζε ότι είχε πλέον την δεύτερη πιο δυνατή χώρα στον κόσμο. Και ήθελε να την κάνει πρώτη. Από το 1949 ήδη, η Ρωσία ήταν η δεύτερη σημαντικότερη πυρηνική δύναμη στον κόσμο.


Η παράνοιά του μεγάλωνε, αφού έβλεπε εχθρούς παντού. Είχε υπόψιν του άλλο ένα ξεκαθάρισμα των πολιτικών αντιπάλων του μέσα στο κόμμα. Όμως στις 5 Μαρτίου του 1953 πέθανε ξαφνικά από εγκεφαλική αιμορραγία. Ήταν 74 ετών. Ο «σταλινισμός» έπαψε να υπάρχει όταν ανέλαβε ο Νικίτα Χρουστσόφ. Άφησε πίσω του μια παντοδύναμη ΕΣΣΔ, κάτι που όμως κατάφερε με τίμημα τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων.

Αντιστοιχισμένο περιεχόμενο

Συνεργαζόμενα Blogs