Στο πρόσωπο του Σαΐντ Τζαλίλι, ο οποίος δεν δέχεται κανέναν συμβιβασμό με τη Δύση, το σκληροπυρηνικό καθεστώς του Ιράν βρήκε τον «άνθρωπό» του
Ανεμίζοντας σημαίες της «αντίστασης» - της στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ.... Ιράν, Συρίας, ισλαμιστών της Χεζμπολάχ του Λιβάνου και κάποιων παλαιστινιακών ομάδων - το πλήθος φωνάζει το σύνθημα του υποψήφιου προέδρου, σε κάθε εμφάνισή του: «Κανένας συμβιβασμός. Καμία υποταγή. Μόνο Τζαλίλι».
Η αλήθεια είναι ότι οι μουλάδες βρήκαν στο πρόσωπο του Σαΐντ Τζαλίλι κάποιον πιο σκληροπυρηνικό και από τον Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ. Ο 47χρονος επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι απόλυτα πιστός στο καθεστώς. Προστατευόμενος του ανώτατου ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, προβάλλεται από τα κρατικά ΜΜΕ σαν επικρατέστερος για την προεδρία στις εκλογές που θα γίνουν στις 14 Ιουνίου.
Γνωστός για την αμετακίνητη στάση του στις συνομιλίες με τις μεγάλες δυνάμεις, ο Τζαλίλι είναι και «μάρτυρας» για την πατρίδα: έχασε το πόδι του στον πόλεμο Ιράν – Ιράκ και έχει διατελέσει υπουργός Εξωτερικών το διάστημα 2005 – 2007.
Θεωρείται μακράν ο πιο φανατικός μεταξύ των οκτώ υποψηφίων που πήραν την άδεια να κατέβουν στις εκλογές. Κανένας δεν είναι μεταρρυθμιστής.
Ο πιο προβεβλημένος αντίπαλός του «κόπηκε» από τη λίστα των υποψηφίων, την τελευταία στιγμή. Ο 78χρονος πρώην πρόεδρος Αλί Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί, ένας από τους πιο πλούσιους και ισχυρούς άνδρες στο Ιράν, πρώην δεξί χέρι του πατέρα της ισλαμικής επανάστασης Αγιατολάχ Χομεϊνί, επέκρινε ανοιχτά τον Αχμαντινετζάντ.
Αν και υπήρξε δογματικά φανατικός αντιαμερικανός στα πρώτα χρόνια της επανάστασης, με τον καιρό ο Ραφσαντζανί έγινε ρεαλιστής. Μιλάει πλέον για άνοιγμα προς τη Δύση, ιδιωτικοποίηση συγκεκριμένων τομέων της οικονομίας και ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών.
Οι απόψεις του έρχονται σε αντίθεση με εκείνες των κυβερνώντων, οι οποίοι υποστηρίζουν ένα ισχυρότερο θρησκευτικό καθεστώς, και έχουν κάνει ελάχιστα για να εκσυγχρονίσουν την οικονομία του Ιράν.
Αντιθέτως, ο Τζαλίλι κηρύσσει την «αντίσταση εκατό τοις εκατό», και δεν αποδέχεται «κανέναν απολύτως» συμβιβασμό με τη Δύση για θέματα όπως το πυρηνικό πρόγραμμα και η εμπλοκή του Ιράν στη Συρία.
Αν εκλεγεί όντως πρόεδρος αναμένεται να κλιμακώσει περαιτέρω την αντιπαράθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους στη Δύση.
«Είναι ο τέλειος οπαδός του Χαμενεΐ… Αν διαδεχθεί τον Αχμαντινετζάντ προβλέπω ακόμη μεγαλύτερη απομόνωση και συγκρούσεις… Δεν ενδιαφέρεται για την εξωτερική πολιτική, την οικονομία ή για οτιδήποτε άλλο», λέει στους «New York Times» ένας ιρανός αναλυτής, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος από τον φόβο αντιποίνων.
Στόχος του Ιράν και των συμμάχων του, λέει ο Τζαλίλι, είναι να «ξεριζώσουν τον καπιταλισμό, τον σιωνισμό και τον κομμουνισμό, και να εξαπλώσουν τον λόγο του καθαρού Ισλάμ στον κόσμο». Δεν είναι τυχαίο που η διδακτορική διατριβή του είχε θέμα την… «εξωτερική πολιτική του προφήτη Μωάμεθ». Δεν μιλάει ποτέ ανοιχτά για τις κυρώσεις που επέβαλαν οι δυτικοί για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, που το Ιράν επιμένει ότι αναπτύσσεται για ειρηνικούς σκοπούς.
Με το βλέμμα στις κάλπες, υπόσχεται στους οπαδούς του ότι θα αντισταθεί σθεναρά στις αξιώσεις των χωρών της Δύσης. «Στόχος μας είναι να εξαπλώσουμε τη δύναμη του Ισλάμ και να περιορίσουμε την επιρροή των αλαζονικών δυνάμεων» λέει και ξαναλέει στις ομιλίες του.
Διαδέχθηκε τον Αλί Λαριτζανί, νυν πρόεδρο της Βουλής, ως επικεφαλής διαπραγματευτής για το πυρηνικό πρόγραμμα το 2007. Από τότε πρωταγωνιστεί στην πολιτική ζωή του Ιράν ως το δημόσιο πρόσωπο του πυρηνικού προγράμματος. Αλλά η αντιπαράθεση μαζί του οδήγησε τις ΗΠΑ και την ΕΕ να επιβάλουν το εμπάργκο στις εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου.
Ο Αχμαντινετζάντ, που δεν μπορεί να διεκδικήσει τρίτη κατά σειρά θητεία, δεν αφήνει πίσω του προβλήματα μόνο στις διεθνείς σχέσεις, αλλά και στην οικονομία.Με την ανεργία στο 13% και τον πληθωρισμό στο 32%, ούτε ο Τζαλίλι ούτε οι άλλοι υποψήφιοι έχουν παρουσιάσει συγκεκριμένες ιδέες για τη βελτίωση της ανάπτυξης, που αναμένεται να πέσει στο -1,3% το 2013.
Ούτε έχουν εξηγήσει πώς θα χρηματοδοτήσουν παραγωγικές επενδύσεις τώρα που έχουν μειωθεί τα κρατικά έσοδα από τις πωλήσεις πετρελαίου λόγω των διεθνών κυρώσεων (77 δισ. δολάρια σε σχέση με 117 δισ. πριν από έναν χρόνο).
Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 29 Μαΐου 2013