Ο Τζόνας Σολκ υπήρξε ένας από τους πιο σπουδαίους Αμερικανούς ιατρικούς ερευνητές και ιολόγους και ...
έμεινε στην ιστορία για την ανακάλυψη του πρώτου ασφαλούς εμβολίου κατά της πολιομυελίτιδας. Γεννημένος στην Νέα Υόρκη με εβραϊκή καταγωγή, ξεχώρισε από την πρώτη στιγμή όταν πήγε στο πανεπιστήμιο, ενώ μόλις το τελείωσε, αποφάσισε να μην ανοίξει ιατρείο και να ασχοληθεί αποκλειστικά με την έρευνα.
έμεινε στην ιστορία για την ανακάλυψη του πρώτου ασφαλούς εμβολίου κατά της πολιομυελίτιδας. Γεννημένος στην Νέα Υόρκη με εβραϊκή καταγωγή, ξεχώρισε από την πρώτη στιγμή όταν πήγε στο πανεπιστήμιο, ενώ μόλις το τελείωσε, αποφάσισε να μην ανοίξει ιατρείο και να ασχοληθεί αποκλειστικά με την έρευνα.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’50, η πολιομυελίτιδα ήταν η ασθένεια που φοβόντουσαν οι περισσότεροι Αμερικανοί αν και δεν ήταν η πιο θανατηφόρα. Μεγάλο ρόλο στον φόβο αλλά και στην χρηματοδότηση για την ανάπτυξη εμβολίου, έπαιξε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Φράνκλιν Ρούσβελτ, ο οποίος διαγνώστηκε με πολιομυελιτιδα πριν καν εκλεγεί. Αργότερα βέβαια πολλοί ισχυρίστηκαν ότι τελικά έπασχε από το σύνδρομο Guillain – Barre, ένα αυτοάνοσο νόσημα που προσβάλει το νευρικό σύστημα.
Η επιδημία του 1952, ήταν το χειρότερο ξέσπασμα της ασθένειας της πολιομυελίτιδας που γνώρισε η χώρα. Υπήρξαν 58.000 κρούσματα και 3.145 θάνατοι, ενώ 21.269 ασθενείς χτυπήθηκαν από μέτρια έως σοβαρή αναπηρία, με το μεγαλύτερο ποσοστό να είναι παιδιά.
Ο Σολκ εργαζόταν από το 1947 στην ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ. Την επόμενη χρονιά έγινε επικεφαλής ενός προγράμματος που στόχο είχε να προσδιοριστεί ο αριθμός των διαφορετικών τύπων του ιού της πολιομυελίτιδας και βρήκε την ευκαιρία να επεκτείνει το πρόγραμμα στην ανακάλυψη εμβολίου. Μαζί με μια ομάδα από ικανούς επιστήμονες, αφιερώθηκε για μια επταετία στην έρευνα που τότε ήταν από τις μεγαλύτερες στην ιστορία. Περιελάμβανε 20.000 γιατρούς και λειτουργούς υγείας, 64.000 προσωπικό σχολείων και 220.000 εθελοντές. Συνολικά πάνω από 1,8 εκατομμύρια παιδιά συμμετείχαν στην δοκιμή.
Οι περισσότεροι επιστήμονες πίστευαν πως τα λειτουργικά εμβόλια μπορούν μόνο να αναπτυχθούν από ζωντανούς ιούς, όμως ο Σόλκ επέλεξε να αναπτύξει ένα εμβόλιο με «σκοτωμένο ιό». Καλλιεργούσε δείγματα του ιού και μετά τα απενεργοποιούσε ώστε να μην αναπαράγονται χρησιμοποιώντας φορμαλδεΰδη. Κάποιοι θεωρούσαν την τακτική του επικίνδυνη. Ωστόσο το ίδρυμα March of Dimes που χρηματοδοτούσε το πρόγραμμα, τον στήριξε οικονομικά και ψυχολογικά ώστε να ολοκληρώσει την έρευνα.
@washingtonpost.com
Αφού το δοκίμασε σε ζώα, πήρε το ρίσκο να το δοκιμάσει σε ανθρώπους το 1952. Εκτός από αρκετά παιδιά δυο τοπικών ιδρυμάτων, δοκίμασε το εμβόλιο στον εαυτό του, την σύζυγό του και τους τρείς γιους του. Τον Μάρτιο του 1953, ανακοίνωσε πως τα πρώτα τεστ σε ανθρώπους ήταν επιτυχημένα.
Ο Σολκ είχε έτοιμο το ασφαλές εμβόλιο 2 χρόνια αργότερα. Στις 12 Απριλίου του 1955, το εμβόλιο ήταν πλέον γεγονός και ο ίδιος αναφερόταν στον τύπο ως «θαυματοποιός». Ο θρυλικός δημοσιογράφος του CBS, Έντουαρντ Μόροου, του πήρε συνέντευξη και τον ρώτησε σε ποιον ανήκε η πατέντα. Εκείνος απάντησε «Στον κόσμο, θα έλεγα», παρά τις τεράστιες δωρεές που μαζεύτηκαν από το ίδρυμα March of Dimes τα προηγούμενα χρόνια. Και συνέχισε. «Δεν υπάρχει πατέντα. Μπορείς να πατεντάρεις τον ήλιο;».
Η αλήθεια είναι βέβαια πως το ίδρυμα προσπάθησε να κατοχυρώσει το εμβόλιο, αλλά λίγο η διστακτικότητα του Σολκ και λίγο του ότι η έρευνα είχε βασιστεί σε γνωστές προηγούμενες τεχνικές και έρευνες, απέτρεψε την όποια προσπάθεια. Μέχρι το 1962, όταν και το στοματικό φάρμακο του ιολόγου Albert Sabin το αντικατέστησε επειδή ήταν πιο έυκολο στην παραγωγή και στην χρήση, εκατομμύρια Αμερικανοί εμβολίασαν τα παιδιά τους χωρίς ο Σολκ να κερδίσει κάποια χρήματα. Σύμφωνα με το Forbes, αν κατοχύρωνε το εμβόλιο του κατά της πολιομυελίτιδας, θα είχε κερδίσει συνολικά 7 δισεκατομμύρια δολάρια.
