Μπορεί να έχετε πετύχει φωτογραφικά στιγμιότυπα του Ιράν πριν και μετά την επανάσταση του 1979. Το πριν έδειχνε... ένα κράτος που πλησίαζε εκείνα της δύσης, ενώ το μετά, ένα θρησκευτικό μουσουλμανικό κράτος. Γι’ αυτό δεν ευθύνεται ένας άνθρωπος. Ωστόσο ο Αγιατολάχ Χομεϊνί ηγήθηκε της επανάστασης και για 10 χρόνια ήταν ο απόλυτος άρχοντας της χώρας.
Ο Σαγίντ Ρουχολάχ Μουσαβί Χομεϊνί γεννήθηκε στις 17 Μαϊου του 1900. Ο πατέρας του και ο παππούς του ήταν μουλάδες, θρησκευτικοί ηγέτες των Σιιτών μουσουλμάνων. Ο πατέρας του δολοφονήθηκε όταν ήταν 5 μηνών, ύστερα από εντολή του τοπικού φεουδάρχη. Μεγάλωσε αρχικά με τη μητέρα του και τη θεία του και αργότερα με τον αδερφό του.
Σπούδασε σε ιεροδιδασκαλεία και στα 22 εγκαταστάθηκε στην Κομ, την ιερή πόλη των Σιιτών του Ιράν. Έγινε λόγιος και δάσκαλο και έγραψε πολλά βιβλία ισλαμικής φιλοσοφίας, δικαίου και ηθικής. Του πρώτους υποστηρικτές του τους κέρδισε όταν μίλησε ανοικτά ενάντια στο αυταρχικό καθεστώς του Σάχη, κατηγορώντας της δυτικές επιδράσεις και υπερασπίζοντας την ισλαμική καθαρότητα.
Την δεκαετία του 1950 έλαβε τον τίτλο του Αγιατολάχ, δηλαδή του ανώτερου θρησκευτικού ηγέτη, ενώ εκείνη του 1960 τον τίτλο του μεγάλου Αγιατολάχ.
Ήταν την ίδια περίοδο που ο Σάχης έπαψε την λειτουργία του Κοινοβουλίου και ξεκίνησε ένα επιθετικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της χώρας, που έμεινε στην ιστορία ως «Λευκή Επανάσταση». Το πρόγραμμα περιελάμβανε την χειραφέτηση των γυναικών, τη μείωση της θρησκευτικής εκπαίδευσης και την αναδιανομή της γης. Οι μεγαλοκτηματίες του Ιράν αναστατώθηκαν.
Η εφαρμογή του προγράμματος μείωσε την επιρροή των ιερέων αλλά προκάλεσε προβλήματα στην αγροτική οικονομία, προκάλεσε αυξημένη αστικοποίηση και εκδυτικισμό, βάζοντας στο περιθώριο πολλούς παραδοσιακούς κοινωνικούς κανόνες. Οι συντηρητικοί κληρικοί ενώθηκαν απέναντι στις πολιτικές του Σάχη με πολλές δυνάμεις, υπό την σημαία των Σιιτών.
Ο Χομεϊνί έγινε ηγέτης της αντιπολίτευσης. Η σύλληψή του το 1963 προκάλεσε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. ‘Έμεινε έναν χρόνο στη φυλακή και ύστερα εξορίστηκε. Εγκαταστάθηκε στην ιερή πόλη των Σιιτών του Ιράκ, Αλ-Νατζάφ, καλώντας τους συμπατριώτες του να επαναστατήσουν κατά του Σάχη και να εγκαθιδρύσουν Ισλαμική Δημοκρατία.
Η επιρροή του στο εσωτερικό της χώρας άρχισε να αυξάνεται μετά από ία δεκαετία. Το 1978ο Σαντάμ Χουσεϊν τον ανάγκασε να φύγει από το Ιράκ και ο Χομεϊνί κατέφυγε στην Γαλλία και το Παρίσι. Οι υποστηρικτές του μετέδιδαν από εκεί μηνύματα για τον εξεγερμένο λαό. Οι αναταραχές ανάγκασαν τον Σάχη να εγκαταλείψει τη χώρα τον Ιανουάριο του 1979.
Ο στρατός δεν πήρε θέση στις διαμάχες και ο Χομεϊνί επέστρεψε θριαμβευτής στην Τεχεράνη τον Φεβρουάριο. Εκεί ανακηρύχθηκε θρησκευτικός ηγέτης της Ιρανικής Επανάστασης και 4 ημέρες αργότερα σχημάτισε κυβέρνηση. Στα τέλη Μαρτίου με δημοψήφισμα οι Ιρανοί με ποσοστό 99,1% αποφάνθηκε υπέρ της ανακήρυξης της χώρας σε Ισλαμική Δημοκρατία.
Το κοσμικό Ιράν ξεκίνησε να μετατρέπεται σε θεοκρατικό ισλαμικό κράτος. Οι ιερείς ανέλαβαν την διαμόρφωση της κυβερνητικής πολιτικής, με τον Χομεϊνί να λαμβάνει τις κρίσιμες αποφάσεις. Μετά την σταθεροποίηση του νέου καθεστώτος, ξεκίνησαν και οι πολιτικές διώξεις. Η αντιπολίτευση φιμώθηκε και πολλά στελέχη εκτελέστηκαν ή φυλακίστηκαν. Σύμφωνα με τα διατάγματα του Χομεϊνί, οι γυναίκες ήταν υποχρεωμένες να φορούν τσαντόρ, η δυτική μουσική και το αλκοόλ απαγορεύτηκαν και επανήλθαν σε ισχύ οι ποινές που όριζε ο ισλαμικός νόμος (σαρία).
Τον Νοέμβριο του 1979, με τις ευλογίες του Χομεϊνί, οι οπαδοί της επανάστασης κατέλαβαν την πρεσβεάι των ΗΠΑ και κράτησαν το προσωπικό της ως όμηρους για περισσότερο από έναν χρόνο. Κατά την διάρκεια του πολέμου Ιράν - Ιράκ, ο Χομεϊνί αρνήθηκε οποιαδήποτε ειρηνική λύση και επέμεινε στον σκοπό ανατροπής του Χουσεϊν.
Τον Φεβρουάριο του 1989, εξέδωσε «φετφά», ένα δεσμευτικό διάταγμα, με το οποίο κάθε καλός μουσουλμάνος είχε το ιερό καθήκον να σκοτώσει τον διάσημο συγγραφέα Σαλμάν Ρουσντί, επειδή το βιβλίο του «Σατανικοί Στίχοι» θεωρήθηκε βλάσφημο για το Ισλάμ.
Ο πόλεμος δεν έκανε καλό στην οικονομία της χώρας, αλλά ο Χομεϊνί είχε τεράστια επιρροή στον λαό. Πέθανε στις 3 Ιουνίου του 1989, σε ηλικία 89 ετών. Από τον γάμο του απέκτησε πέντε παιδιά.
